2 februari 2023: Nieuwe wet Finland over gendererkenning grote stap naar bescherming van transrechten
In Finland is een wet aangenomen die de ingrijpende medische en psychiatrische procedures afschaft die trans mensen moeten ondergaan voordat hun geslacht erkend kan worden.
De nieuwe wet – aangenomen met 113 stemmen voor en 69 tegen – schrapt de vereiste voor trans personen om zich te laten steriliseren en een psychiatrische diagnose te ondergaan om wettelijke gendererkenning te krijgen. ‘Door deze wet aan te nemen, heeft Finland een grote stap gezet in de richting van de bescherming van de rechten van trans personen en het verbeteren van hun leven en het recht op zelfbeschikking’, zegt Matti Pihlajamaa Amnesty International Finland. ‘De stemming is het resultaat van meer dan 10 jaar campagnevoeren door maatschappelijke organisaties. Het is een overwinning voor de activisten die hier lang en hard voor hebben – ondanks vaak giftige retoriek.’2
14 februari 2023: Gerechtshof verbiedt etnisch profileren
Vanochtend heeft het gerechtshof een baanbrekende uitspraak gedaan in de zaak van twee burgers, Amnesty International, Controle Alt Delete, RADAR en NJCM-PILP tegen de staat over etnisch profileren door de Koninklijke Marechaussee (KMar).
Het gerechtshof oordeelt dat de huidige werkwijze van de KMar een vorm van rassendiscriminatie is en heeft deze werkwijze verboden. Het hof heeft bepaald dat de Koninklijke Marechaussee haar werkwijze per direct moet aanpassen, ongeacht of de Staat in cassatieberoep gaat tegen deze uitspraak.
Mpanzu Bamenga, een van de burgers:
‘Ik voel me gesterkt in mijn overtuiging dat racisme geen plek heeft in onze samenleving. Dit is een grote overwinning niet alleen voor mezelf en mensen van kleur maar voor iedereen die zich jarenlang heeft ingezet tegen racisme, etnisch profileren en voor gelijke behandeling.’
16 februari 2023: Yasaman Aryani en haar moeder vrijgelaten in Iran!
Op 15 februari 2023 zijn Yasaman Aryani en haar moeder Monireh Arabshahi vrijgelaten. Aryani deelde samen met haar moeder op Internationale Vrouwendag 2019 witte bloemen uit aan vrouwelijke treinpassagiers. Ze droeg daarbij geen hoofddoek. Een video van haar actie ging viraal. Niet veel later werd ze gearresteerd.
Op 31 juli 2019 kreeg Yasaman Ayrani te horen dat ze veroordeeld was tot 16 jaar cel, waarvan ze ten minste 10 jaar moet uitzitten. Haar moeder kreeg dezelfde straf. In 2020 bracht het gerechtshof van Teheran de straf terug tot 9 jaar en 7 maanden. Daarvan moesten ze 5,5 jaar uitzitten. Nu zijn ze vervroegd vrijgelaten. ‘Tijdens de dagen dat ik in de gevangenis zat, schreeuwden mijn broeders en zusters om vrijheid. Terwijl zij kogels en knuppels trotseerden en hun levens opofferden voor vrijheid, voelde ik meer dan ooit mijn gevangenschap achter de tralies. Maar vandaag zeg ik het luid, ik zeg het ieder moment, ik zeg het onder marteling, de dood of vrijheid: #WomenLifeFreedom’, liet Ayrani na haar vrijlating op Instagram weten. In Iran bestaat voor vrouwen een hijab-verplichting: ze moeten in het openbaar een hoofddoek dragen en hun armen en benen met wijde kleding bedekken. Deze verplichte kledingvoorschriften maken inbreuk op het recht op vrijheid van uiting en religie en privacy. Vrouwen willen zelf bepalen wat ze buiten de deur aantrekken en of ze hun haar bedekken of niet. In 2019 werd ook tegen de verplichte hoofddoek geprotesteerd. Vrouwen werden opgeroepen uit protest op woensdagen een witte hoofddoek te dragen.
De straffen kregen Aryani en haar moeder voor het ‘aanzetten en faciliteren van corruptie en prostitutie’ door het aanmoedigen van het ‘afdoen van de hoofddoek’. Daarnaast kregen ze een straf voor het ‘samenkomen en samenspannen om misdrijven tegen de nationale veiligheid te plegen’ en voor het ‘verspreiden van propaganda tegen het systeem’.
Tijdens Amnesty’s wereldwijde schrijfactie Write for Rights werd in 2019 massaal voor de vrijlating van Aryani en Arabshahi geschreven.